Xorte.pl

W dniach 12 14 stycznia bieżącego roku w Katowicach odbył się 3. Śląski Festiwal Nauki. Oficjalne rozpoczęcie miało miejsce w sobotę w Teatrze Śląskim, zaś główna część festiwalu rozpoczęła się w niedzielę rano w Międzynarodowym Centrum Kongresowym.

Ostatni tydzień w całości należący do stycznia zaczął się od mocnego akcentu: całkowitego zaćmienia Księżyca. Naturalny satelita Ziemi zanurzył się w jej cieniu na ponad godzinę, tuż przed świtem naszego czasu. Jeśli ktoś nie wykorzystał tej okazji na obserwowanie zaćmienia Księżyca, kolejną szansę będzie miał nieprędko, gdyż kolejne takie zjawisko widoczne w Polsce wydarzy się dopiero 7 września 2025 r., lecz wtedy Księżyc wzejdzie już w całości zanurzony w cieniu Ziemi. Natomiast całe zaćmienie widoczne z Polski zdarzy się dopiero 31 grudnia 2028 r. Tym razem zaćmiony Księżyc znajdzie się w gwiazdozbiorze Raka, kilka stopni na zachód od znanej gromady …

Astronomowie znaleźli dowód na istnienie kokonu gorącej materii, która otacza relatywistyczny jet wyrzucany z umierającej gwiazdy. Jest to potężne zjawisko, polegające na wyrzucaniu strumieni gorącej plazmy z prędkościami bliskimi maksymalnej prędkości, jaką można osiągnąć, czyli prędkości światła. Taka struktura może rozciągać się na miliony lat świetlnych. Swój wkład w badania mieli astronomowie z Instytutu Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Adama Mickiewicza z Poznania, którzy pracowali pod przewodnictwem dr hab. Michała Michałowskiego.

Krótka biografia Hermanna Minkowskiego wybitnego, niemieckiego fizyka i matematyka, który wprowadził pojęcie czasoprzestrzeni. Nauczyciel Alberta Einsteina o polskich oraz żydowskich korzeniach, urodzony na granicy Królestwa Polskiego.

Nieco ponad miesiąc temu, 7 grudnia 2018, z Centrum Startowego Satelitów Xichang w Chinach, wystartowała rakieta Chang Zheng 3B. Na jej pokładzie znalazła się sonda kosmiczna Change 4, której głównym celem było dostarczenie na powierzchnię Księżyca lądownika i zawartego w nim łazika Yotu 2. 3 stycznia sonda wylądowała na powierzchni naszego naturalnego satelity, w obszarze Aitken – największego znanego ludzkości krateru uderzeniowego, o głębokości aż trzynastu kilometrów. Znajduje się on po niewidocznej z Ziemi stronie srebrnego globu. Czyni to z Change 4 pierwszą kosmiczną misję, której celem jest dotarcie właśnie na ten wciąż dziewiczy obszar. Na pokładzie lądownika oraz łazika …

Najbliższe kilkanaście nocy upłynie w silnym blasku Księżyca w okolicach pełni, przez którą Srebrny Glob przejdzie w nocy z niedzieli 20 stycznia na poniedziałek 21 stycznia, zanurzając się przy okazji w cień Ziemi, co z powierzchni naszej planety będzie widoczne, jako całkowite zaćmienie Księżyca. Zjawisko da się dostrzec m.in. z Polski, lecz u nas Księżyc zajdzie przed końcem fazy częściowej zaćmienia. Zanim to jednak nastąpi, naturalny satelita odwiedzi planetę Uran oraz gwiazdozbiory Ryb, Wieloryba, Barana, Byka, Oriona i Bliźniąt, zakrywając kilka dość jasnych gwiazd. Wieczorem dodatkowo można obserwować planety Neptun i Mars, a także mirydy χ Cygni i o Ceti, …

Gdzieś w gwiazdozbiorze Panny znajduje się piękna galaktyka spiralna Messier 61. Mamy to szczęście, że ten obiekt jest zwrócony w stronę Ziemi w odpowiedni sposób, tak że możemy podziwiać jego strukturę.

Niedawno sonda kosmiczna MAVEN obchodziła swój czwarty rok pobytu na orbicie Marsa. Zajmuje się ona badaniem jego górnych warstw atmosfery oraz tego, jak oddziałują one z wiatrem słonecznym. Z tej okazji NASA opublikowała selfie zrobione przez sondę. Sonda uzyskała zdjęcie dzięki światłu słonecznemu odbijającemu się w jednym z jej modułów. Zdjęcie zostało wykonane za pomocą instrumentu IUVS (Imaging Ultraviolet Spectrograph), który w  ciągu normalnej pracy sondy rejestruje emisje światła z marsjańskiej atmosfery w zakresie ultrafioletu. Urządzenie to jest zamontowane na platformie na pręcie długości 1,2 m. Może się tam obracać na wszystkie strony. Zdjęcie zostało złożone z 21 różnych obrazów …

Nawet gdy Kosmiczny Teleskop Hubble'a prowadzi badania naukowe, wykonuje zdjęcia ukazujące piękno Wszechświata. Tym razem obiektyw HST został skierowany na M33 trzecią co do wielkości galaktykę w Grupie Lokalnej, zawierającą 40 miliardów gwiazd.